گرینلند، گنجینه‌ای در قلب قطب شمال – چرا ترامپ به این جزیره یخی علاقه دارد؟
گرینلند، کشوری غنی از منابع با موقعیتی کلیدی در تغییرات اقلیمی
به گزارش یورونیوز ، گرینلند، سرزمینی دورافتاده، یخ‌زده و تقریباً بکر، نقش مهمی در تغییرات آب‌وهوایی ایفا می‌کند؛ تغییراتی که میلیاردها نفر در سراسر جهان روزانه آن را تجربه می‌کنند.
جف دابلو، استاد دانشگاه اوهایو، می‌گوید: «گرینلند نقطه‌ای است که در آن تغییرات اقلیمی، منابع کمیاب، تنش‌های ژئوپلیتیکی و استانداردهای جدید تجاری با یکدیگر تلاقی می‌کنند.»
این جزیره که بزرگ‌ترین جزیره جهان محسوب می‌شود، به دلیل تغییرات اقلیمی به کانون رقابت‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی جهانی تبدیل شده است.
چرا ترامپ به گرینلند علاقه دارد؟
از اولین دوره ریاست جمهوری خود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، علاقه خود را به خرید گرینلند ابراز کرده است. گرینلند یک قلمرو خودمختار از دانمارک است؛ کشوری که یکی از متحدان قدیمی آمریکا و از بنیان‌گذاران ناتو محسوب می‌شود. این جزیره همچنین میزبان یک پایگاه نظامی بزرگ ایالات متحده است.
گرینلند؛ دماسنج تغییرات اقلیمی جهان
دیوید هالند، اقلیم‌شناس دانشگاه نیویورک، گرینلند را به یک یخچال طبیعی باز یا یک ترموستات برای یک جهان در حال گرمایش تشبیه می‌کند. این منطقه با سرعتی چهار برابر بیشتر از سایر نقاط جهان گرم می‌شود.
در دل این سرزمین یخی، منابع معدنی ارزشمندی نهفته است که در صنعت مخابرات، صنایع پیشرفته و دفاعی کاربرد دارند. گرینلند حاوی عناصر کمیاب خاکی، اورانیوم، میلیاردها بشکه نفت کشف‌نشده و ذخایر عظیم گاز طبیعی است که پیش‌تر دسترسی به آن‌ها دشوار بود اما اکنون به تدریج امکان‌پذیر شده است.
در حال حاضر، چین تأمین‌کننده اصلی بسیاری از این مواد معدنی است، اما آمریکا و سایر کشورها، از جمله اتحادیه اروپا، به دنبال کاهش وابستگی خود به پکن هستند. با این وجود، در سه سال گذشته، دولت دانمارک استخراج نفت از سواحل گرینلند را به حالت تعلیق درآورده است.
اما چیزی که حتی از نفت، گاز یا مواد معدنی مهم‌تر است، مقدار بسیار عظیم یخ در گرینلند است.
خطر ذوب یخچال های طبیعی برای جهان
اقلیم‌شناس اریک ریگنوت از دانشگاه کالیفرنیا در ارواین می‌گوید: «اگر تمام یخ‌های گرینلند ذوب شوند، سطح دریاهای جهان ۷.۴ متر بالا خواهد رفت.»
طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲، حدود یک متر از این افزایش سطح دریا ناشی از ذوب یخ‌های “زامبی” است؛ یخ‌هایی که به‌طور اجتناب‌ناپذیری محکوم به ذوب شدن هستند، صرف‌نظر از اینکه چه اقداماتی انجام شود. از سال ۱۹۹۲، گرینلند سالانه حدود ۱۸۲ میلیارد تن یخ را از دست داده است که در سال ۲۰۱۹ این مقدار به ۴۸۹ میلیارد تن در سال رسید.
مارک سرز، مدیر مرکز ملی داده‌های برف و یخ در کلرادو، پیش‌بینی می‌کند که گرینلند در قرن ۲۱ یکی از نقاط کلیدی در بحران آب‌وهوایی جهان خواهد بود. وی تأکید می‌کند که «تأثیر گرینلند احتمالاً در آینده بیش از پیش محسوس خواهد شد.». این تغییرات ممکن است متوقف‌ناشدنی باشند.
نقش گرینلند در الگوهای اقلیمی جهان
علاوه بر افزایش سطح آب دریاها، گرینلند مانند یک موتور تنظیم‌کننده جریان‌های اقیانوسی عمل می‌کند که بر آب‌وهوای زمین، از جمله فعالیت طوفان‌های زمستانی و گردبادهای گرمسیری تأثیر دارد.
یکی از مهم‌ترین این جریان‌ها، گردش اطلس جنوبی (AMOC) است که در اثر ورود آب شیرین ناشی از ذوب یخ‌های گرینلند به اقیانوس، رو به کندی گذاشته است.
کاهش سرعت AMOC می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری داشته باشد، از جمله کاهش شدید دما در اروپا و بخش‌هایی از آمریکای شمالی، وضعیتی که در فیلم “The Day After Tomorrow” (۲۰۰۴) به تصویر کشیده شده است.
جننیفر فرانسیس، اقلیم‌شناس مرکز تحقیقات آب‌وهوایی وودوِل، هشدار می‌دهد که اگر این سیستم جریان اقیانوسی به‌طور قابل‌توجهی کند یا حتی متوقف شود، «الگوهای دما و بارش در سراسر جهان دستخوش تغییرات اساسی خواهند شد.»
کشاورزی مختل می‌شود، اکوسیستم‌ها از بین می‌روند و آب‌وهوای “عادی” دیگر وجود نخواهد داشت.
چرا این جزیره یخی از نظر ژئوپلیتیکی مهم است؟
گرینلند در منطقه‌ای بین آمریکا، روسیه و اروپا قرار دارد که باعث شده این سرزمین به یک جایزه ژئوپلیتیکی ارزشمند تبدیل شود. با افزایش فعالیت‌های کشتیرانی و تجاری در منطقه قطب شمال، ارزش این جزیره نیز بیشتر شده است.
اما فراتر از اهمیت اقتصادی و استراتژیک، گرینلند یکی از زیباترین نقاط زمین است که تاریخ زمین‌شناسی آن به قدیمی‌ترین صخره‌های کره زمین بازمی‌گردد.
دیوید هالند، که بیش از ۳۰ بار از سال ۲۰۰۷ به این منطقه سفر کرده، می‌گوید:
«قطعات یخ به بزرگی ساختمان امپایر استیت ناگهان از صخره‌ها جدا می‌شوند و به اقیانوس سقوط می‌کنند. مناظر طبیعی این منطقه واقعاً نفس‌گیر است. حیوانات وحشی مانند نهنگ‌های قاتل و فوک‌ها در این اکوسیستم شگفت‌انگیز زندگی می‌کنند.»
بنابراین، گرینلند نه‌تنها به دلیل منابع طبیعی ارزشمند خود، بلکه به علت نقش حیاتی‌اش در تنظیم اقلیم جهانی و معادلات ژئوپلیتیکی، یکی از مهم‌ترین نقاط زمین در قرن ۲۱ محسوب می‌شود.
این منطقه‌ای است که آینده آن نه‌تنها برای مردم گرینلند و دانمارک، بلکه برای تمام جهان اهمیت دارد